بررسی وضعیت بنگاه‌های خرد و کوچک و متوسط غیررسمی در کشور بنین

این مقاله به بررسی وضعیت بنگاه‌های خرد و کوچک و متوسط غیررسمی در کشور بنین می‌پردازد. کسب‌وکارهای غیررسمی، بخش اعظم تولید و اشتغال را در این کشور به خود اختصاص داده‌اند، ولی به دلیل بروز مشکلات ناشی از عدم شفافیت فعالیت‌ها، عدم دسترسی به اطلاعات مربوط به آنها و عدم دسترسی به تسهیلات بانکی و تجاری، بهره‌وری این فعالیت‌ها کم است و به واسطه این شرایط، زمینه‌های بروز فساد افزایش می‌یابد. هدف اصلی دولت بنین از برنامه کارآفرین ساماندهی کسب‌وکارهای خرد و کوچک، قانون‌مند کردن و رسمی‌سازی آنهاست   به منظور تشویق این کسب‌وکارها به رسمی شدن، کشور بنین به عنوان یکی از 17 کشور عضو سازمان OHADA (سازمان هماهنگی حقوق بازرگانی در آفریقا) در سال 2011 قانون تجاری عمومی بازبینی‌شده مصوب را اجرایی کرد.این کشور جزو نخستین کشورهای آفریقایی بود که جایگاه حقوقی جدیدی به نام کارآفرین جهت استفاده از تسهیلات ثبتی و مالیاتی را عملیاتی کرد. در این مقاله به وضعیت کارآفرین که هر نوع کسب‌وکار خرد و کوچک را در بر می‌گیرد، همچنین نحوه رسمی‌سازی این کسب‌وکارها، انتخاب جایگاه حقوقی و ثبت آنها در اتاق بازرگانی (پنجره واحد رسمی‌سازی بنگاه) پرداخته می‌شود. در ادامه مقاله به بررسی مزایای رسمی‌سازی ازجمله دسترسی به خدمات بانکی، بازارهای جدید و مشاوره‌های مالیاتی و دریافت شناسه مالی برای کسب‌وکارهای رسمی‌شده ازطریق ثبت در اداره مالیات پرداخته شده است. در واقع هزینه اصلی رسمی‌سازی مربوط به مالیات‌ها است. در بنین حلقه رابط بین رسمی‌سازی و مالیات‌ها پیچیده است و بسته به کسب‌وکارها متفاوت است. با توجه به انعطاف‌پذیری چارچوب سازمان  OHADA(سازمان هماهنگی حقوق بازرگانی در آفریقا) در خصوص نحوه عملیاتی نمودن جایگاه کارآفرین، دولت بنین به دنبال مؤثرترین روش عملیاتی کردن این جایگاه حقوقی و به منظور طراحی و آزمون رسمی‌سازی به کمک محققان این پژوهش، سه بسته تشویقی رسمی‌سازی را اجرا نمود. بسته (الف)- اطلاعات در خصوص وضعیت کارآفرین و مساعدت در ثبت اطلاعات. بسته (ب)- ارائه خدمات آموزشی، بازرگانی و افتتاح حساب بانکی. بسته (ج) مساعدت در زمینه مسائل مالیاتی و ارائه خدمات مشاوره‌ای و میانجی‌گری مالیاتی بود.   به منظور تشویق کسب‌وکارهای خرد به رسمی شدن، آنها به سه گروه آزمایشی با انتخاب تصادفی تقسیم شدند و یک گروه نیز جهت کنترل سه گروه نمونه‌گیری مذکور تشکیل شد. به گروه اول، منافع رسمی شدن به طور شفاهی بیان شد و مشاوران در این زمینه به بنگاه‌ها کمک کردند. به گروه دوم، منافع رسمی شدن از طریق مساعدت‌های خدمات تکمیلی، به صورت دسترسی به آموزش تجارت و حساب‌های بانکی انجام شد. به گروه سوم، که درون گروه دوم تشکیل شد، مساعدت‌های مربوط به خدمات واسطه‌گری مالیاتی ارائه شد. یافته‌های پژوهش، نمایانگر این است که این اقدامات تأثیرات قابل توجهی بر رسمی شدن کسب‌وکارهای غیررسمی داشته است، به طوری که هرچه خدمات تکمیلی بیشتری ارائه شده، تأثیرات بر جریان رسمی شدن کسب‌وکارهای خرد بیشتر بوده است.